Hakan Aktaş, Ekonomistler Platformu Yayın Koordinatörü

Geçmiş birkaç yazımda ihracat maliyetlerine etki eden faktörler üzerinde durmuş ve maliyetleri etkileyen pazarlama stratejilerinden kısa kısa bahsetmiştim. Ekonomik olarak ölçülenebilir ve sorgulanabilir olmasıyla uluslararası ticaretin devamını sağlayabilirsiniz.  İhracatta; yapılan ticaretin parasal veya hacimsel değerinden ziyade nasıl yapıldığının sorgulanması, maliyetleri en açık haliyle ortaya koyan etken olduğunu hiç bir zaman unutmamız gerekmektedir.

Bu yazımda, özellikle KOBI’lerimize ve bunların içinde ihracat yeni başlamış olanlara veya yaptığı ihracatların meyvelerinden yeterince yararlanamayanlara  yönelik “izlenmesi ve yapılması gerekenler”e değinmeye çalışacağım.

İhracat Fiyatlandırılması Nasıl Yapılır?

Ürünün fiyatını şekillendirirken ülke sınırıları içerisindeki kar marjını değil, ihraç edilecek ülkenin piyasası ve rakiplerin fiyatlandırma politikası göz önüne alınır. Belirlenen bu marj bazen iç piyasanın çok çok altında da olabilir. Bu yüzden uluslararası arenada bu durumun istihbaratı çok iyi yapılmalıdır. Aslında günümüzde bu artık sanıldığı kadar zor değil. İnternet ortamındaki portallar aracılığı ile bile global piyasadaki fiyatlara ve hatta dönemsel dalgalanmalara dahi ulaşılabilir.

Tabi ki, global pazardaki kar marjını belirlemek elbette nihai fiyatı yansıttığı anlamına gelmiyor. Burada ihracatta teslim şekillleri ele alarak, birim ihraç edilecek ürünün rakamına ulaşabiliriz.

Teslim şekilllerinden burada bahsetmeden, genel bir teslim şekilinde olan kriterleri dikkate alarak, ihracata olan etkilerini sıralamak istiyorum.

Taşıma Maliyetlerinde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar:

–          Navlun hem alıcı hem de gönderici tarafında ayrı ayrı sorgulanmalı. Uygun olan ülkede navlunun ödeneceği taraf olarak seçilmelidir. Genelde bunu belirleyen kriterler; firmaların yıllık navlun anlaşmaları, lokal firmanın kuvvetliliği, taşıma firmasının orijini vb.

–          Demuraj anlaşması (free time) baştan yapılmalıdır. Bu sayede varış noktasında olabilecek her türlü sıkıntıdan doğabilecek gecikmeye karşı vaktiniz olabilecektir.

–          Taşıma süreleri çok dikkatli incelenmelidir. Ürünün gecikmesi gizli maliyetleriniz üzerinde ciddi bir artış baskısı yapacaktır. Örneğin deniz, yani konteyner taşımacılığı kullanıyorsanız, aktarmalı servislerin navlun-süre kıyaslamasını çok iyi yapmanız gerekmektedir.

–          Yıllık bir ihracat anlaşması yaptıysanız, navlun kontratı yapmanız önerilir. Bu sayede yıl içerisindeki navlun artışlarından etkilenme oranınızı ciddi oranda azaltır.

–          Taşıyıcının belirttiği son sürelere çok dikkat edin. Bunları aşılması beraberinde ceza ve dolayısıyla ekstra maliyeti de beraberinde getirecektir. Tabi ki taşıyıcınında taahhüt ettiği sürelere uymaması durumunda size yansıyacak maliyetleri de karşılamak zorunda olduğunu unutmayın. Tabi burada dikkat edilmesi gereken husu bu süre aşımlarına yönelik konşimentoda belirttiği koruyucu maddelerin bulunması durumunda bir hak talep edemezsiniz.

–          Konşimento arkasındaki maddeleri çok iyi okunmalıdır.

   Gümrükleme: Hassas Bir Konu

 Çünkü çok iyi irdelenmesi gerekir. Ülkelerin ihracat ve ithalat mevzuatları sürekli değişiklik gösterebilir. Bu da size olumlu ya da olumsuz yansıyacaktır. Kotalar, dolaşım belge mevzuatları, ürün bazlı vergilendirme, blokeli ürünler gibi. Bu sebeple ülkemizin ihracat mevzuatlarını göz önüne aldığınız kadar, ihraç ettiğiniz ülkenin ithalat mevzuatını iyi incelemek hem maliyet hem de zaman açısından kazanç sağlayacaktır.

 Sigortanın hala tam olarak ne işe yaradığını bilmiyoruz:

 Taşıma sigortaları ihracatın olmazsa olmazıdır. Ne yazık ki hala mallarını sigortalamadan gönderen birçok firma var. Taşıma sigortaları sadece malın hasar ve çalınmasına yönelik bir belge değildir. Aynı zamanda taşıyan kaynaklı doğabilecek her türlü (örneğin deniz taşımacılığında armatörün avarya ilan etmesi) sıkıntıyı da bertaraf etme/karşılama konusunda firmayı koruyabilecektir.

 Her bir madde çok önemlidir. Teker teker irdelendikten sonra yapılan ihracatın maddi olarak kayıp yaşanması ihtimali minimize edilmiş olacaktır. Ayrıca varış noktasında ortaya çıkabilecek sorunlara karşı gerekli önlem alınmış olacaktır.