UEFA, Şampiyonlar Ligi’nde 2018/19 sezonunda parasal ödül dağıtım koşullarını değiştirmişti. Bu değişiklik ile beraber özellikle düşük bütçeli kulüpler için önemli bir gelir kalemi olan pazarlama havuz gelirlerinin(Market Pool) payı azaltılmış ve bu gelirlerin daha adil bir şekilde dağıtılması için Takım Katsayısı Reytingi(Ten-year club coefficients) adında kulüplerin son 10 yıllık Avrupa performanslarına göre bir liste tasarlayarak yeni bir dağıtım kriteri uygulamaya alınmıştı. [1]

Bu değişiklik bu sezon Şampiyonlar Ligi ön elemelerdeki sonuçlara göre Galatasaray’ın kasasına 3.32 milyon euro ekstra gelir koyuyor olsa da uzun vadede Galatasaray ve diğer periferi liglerde yer alan takımların Şampiyonlar Ligi’nde çok para kazanabilmeleri ihtimalinin aleyhine bir gelişme oldu.

Gelin yeni sistemi anlamaya çalışalım.

Takım Katsayısı Reytingi Nedir?

UEFA, 2018/19 sezonundan itibaren uygulamayı konulmak üzere Şampiyonlar Ligi’nde parasal ödül dağıtımında değişikliğe gitmiş ve katılımcı kulüplere çok önemli gelir sağlayan Pazarlama Havuz Gelirlerinin yüzde otuzluk payını yüzde onbeşe indirip kulüpler için yeni bir gelir kalemi oluşturmuştu.

Bu değişikliğe ışığında, kulüplerin son on yıllık takım katsayısı(başarı vb. faktörler) baz alınarak yeni bir liste oluşturulmuş ve bu listeye göre kulüplere parasal ödül dağıtımı gerçekleştirilmişti. UEFA, bu gelir kalemi ile katılımcı kulüplere dağıtılacak toplam parasal ödülü 585 milyon euro olarak belirlemişti.

Bu yeni uygulamayla beraber, Takım Katsayısı Reytinginde birinci sırada yer alan takımın 32 payı olurken, ikinci sıradakinin 31 olacak ve ardışık olarak azalarak devam eden bu listede son sıradaki yani 32. sıradaki takımın payı ise 1 pay oluyor. Bu payların her biri UEFA’nın sezon öncesi belirlediği –18/19 ve 19/20 sezonunda 1.1 milyon euro– tutar ile çarpılacak ve bu şekilde takımlara bu gelir kaleminden kazanacakları para da belli oluyor. [2]

Takım katsayısına göre reyting geliri ne durumda?

Bu sistemin uygulamaya koyulduğu ilk sene olan 2018/19 sezonunda Galatasaray, listede 26. sırada olarak 7.75 milyon euroyu kasasına koymuştu. Bu sene ise işler çok daha farklı olacak!

Galatasaray, Şampiyonlar Ligi’ni garantilediğinde bu listeye 26. sıradan giriş yapmıştı. Ancak Galatasaray’ın katsayı olarak önünde bulunan PSV Eindhoven, Dinamo Kiev ve Basel’in elenmesi ile Galatasaray kendini üç sıra yukarı çıkartmış ve 23. sırayı garantiledi. Bu durum Galatasaray’ın bu kalemden alacağı geliri 7.7 milyon eurodan 11 milyon euroya çıkarttı.

Ancak Galatasaray’ın bu katsayı da hala yukarı sıralara çıkması mümkün! Nasıl mı?

Bu listede Galatasaray’ın önünde bulunan Ajax ve Olympiacos’un grup aşamasına kalabilmesi için hala bir ön eleme oynaması gerekiyor. Eğer Ajax ve Olympiacos bu ön elemelerden yenilgi ile ayrılırsa Galatasaray bu listede kendini 21. sırada bulacak ve bu kalemden elde edebileceği geliri 13.2 milyon euroya çıkartacak. Listenin şu anki durumunu aşağıdaki tablodan inceleyebilirsiniz.

Takım Katsayısı Reytingi Uygulaması Hangi Kulüplere Yarayacak?

Takım katsayısı reytingi uygulaması, 2018/19 sezonundaki gösterimine bakıldığında büyük takımların lehine olmuş bir uygulama gibi görünüyor. Bunun en kolay ispatını da 2018/19 sezonunda takım katsayısı reyting gelirinin %71,4’lük kısmının merkez liglerin(Premier Lig, Lig 1, Bundesliga, La Liga, Seri A) kulüplerine aktarılmasından görebiliriz. Bir diğer bakış açısıyla 585 milyon euroluk gelirin 417.7 milyon eurosunu bu liglerde yer alan kulüpler aldı.

Bu uygulamanın, sıralama yapılırken on yıllık geçmişe bakıyor olması da bir diğer haksızlık olarak göze çarpıyor. UEFA, bu turnuva formatıyla zaten İngiltere, Fransa, Almanya, İspanya ve İtalya’daki kulüplere rekabet üstünlüğü sağlaması arasındaki haksız rekabeti daha da artıracağından, uygulama yürürlükte olduğu süreç içinde periferi ligler ile bu ligler arasındaki sportif ve mali farklar daha da açılacak ve periferi liglerde yer alan takımlarının her zaman bu gelir kaleminden daha az pay almalarına neden olacaktır.

[1] https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/newsid=2499801.html

[2] https://www.uefa.com/insideuefa/news/newsid=2616265.html